दोलखाका स्थानीय तहहरूले आ.व. २०८०/८१ मा गरेको वित्तीय व्यवस्थापनलाई आधार बनाएर गरिएको वित्तीय सुशासन जोखिम मूल्यांकन (एफआरए) सम्पन्न भएको छ । मूल्यांकनमा मेलुङ गाउँपालिका र शैलुङ गाउँपालिका समान ८९.५० अंकसहित अग्रस्थानमा उभिएका छन् । यी दुवै गाउँपालिकाले आर्थिक पारदर्शिता र जवाफदेहिता प्रवद्र्धनतर्फ देखाएको चासोले जिल्लाका अन्य पालिकालाई पछाडि पारेको हो ।
मूल्यांकनमा जिरी नगरपालिकाले ८४ अंक प्राप्त गर्दै दोस्रो स्थान सुरक्षित गरेको छ । त्यस्तै कालिञ्चोक गाउँपालिकाले ८०.५० अंक प्राप्त गर्दै तेस्रो स्थान सुरक्षित गरेको छ । वैतेश्वर र तामाकोशी गाउँपालिकाले ७१ समान अंक प्राप्त गरेका छन् । त्यस्तै गौरीशंकर गाउँपालिकाले ६६ र विगु गाउँपालिकाले ५२.५० अंक प्राप्त गर्दा भीमेश्वर नगरपालिकाले ५० अंकमा सीमित भएको छ ।
जिल्लाको सदरमुकाम रहेको भीमेश्वर नगरपालिका केवल ५० अंकमा सीमित भएर सबैभन्दा पछाडि परेको छ । जिल्लाको नेतृत्व गर्ने, समग्र दोलखाको अनुहार मानिने भीमेश्वर नै कमजोर देखिनु नागरिकका लागि आश्चर्य र चिन्ताको विषय बनेको छ ।
मूल्यांकन परिणामले स्थानीय तहबीच वित्तीय सुशासनको अभ्यासमा ठूलो अन्तर देखाएको छ । कतिपय पालिकाले स्रोत संकलनदेखि बजेट खर्चसम्ममा पारदर्शिता कायम गर्न सफल भएका छन् भने केही पालिकाले अझै पनि लेखापरीक्षण, राजश्व व्यवस्थापन र योजना कार्यान्वयनमा सुधार गर्नुपर्ने देखिएको छ ।
स्रोत नखुलेको खर्च, अभिलेख व्यवस्थापनमा कमी, अनुगमन र जवाफदेहिताको कमजोरीले केही पालिकालाई पछाडि पारेको मूल्यांकनले संकेत गरेको छ । एफआरएले ल्याएको नतिजाले अब पालिकाहरूले आफ्ना कमजोरी सच्याउने अवसर पाएका छन् । स्थानीय बासिन्दाले पनि पालिकाको कार्यसम्पादनको तुलनात्मक मूल्याङ्कन गर्न पाउने भएकाले यसलाई सकारात्मक अभ्यासको रूपमा लिइएको छ ।
यो मूल्यांकनलाई कतिपय स्थानीय प्रतिनिधिहरूले प्रतिस्पर्धाभन्दा बढी सुधारतर्फको प्रेरणा भनेर लिएका छन् । “कम अंक आएको भनेको कमजोरी स्वीकार गरेर सुधार गर्ने मौका हो,” एक गाउँपालिकाका प्रतिनिधिले भने । नागरिक पनि एफआरएको नतिजालाई आधार मानेर पालिकासँग प्रश्न गर्न सक्ने भएकाले यसले स्थानीय लोकतन्त्रलाई अझ मजबुत बनाउन मद्दत गर्ने विश्वास गरिएको छ ।
